“BE”-ja SYNON TË RREGULLOJË ME LIGJ TË ASHPËR REKLAMAT POLITIKE NË RRJETET SHOQËRORE VIRTUALE.

Një protestues i veshur si Mark Zuckerberg i Facebook-ut bën thirrje për më shumë rregullime evropiane në një protestë të vitit 2020. EPA/Olivier Hoslet. Nga z. Tam Kein (Tom Kane).

Ligjërues i lartë në “Business Analytics”, në Universitetin e Stirling-ut. Tiranë, Shqipëri | Në të gjithë Evropën, rregulla strikte rregullojnë mënyrën se si media tradicionale funksionon gjatë zgjedhjeve.

Shpesh kjo nënkupton vendosjen e një periudhe heshtjeje në mënyrë që votuesit të mund të reflektojnë mbi zgjedhjet e tyre pa ndikim të panevojshëm. Në Francë, për shembull, nuk lejohet të publikohen sondazhe në ditën e zgjedhjeve. Megjithatë, ka shumë pak ligje që rregullojnë atë që bëjnë kompanitë e mediave sociale në lidhje me zgjedhjet. Ky është një problem tani që partitë politike bëjnë fushatë në këto platforma si një çështje e natyrshme.

Kështu që këtë vit, Komisioni Evropian synon të prezantojë rregullore për reklamat politike që do të zbatohen në të gjithë vendet e Bashkimit Europian. Për të kuptuar pse po merret në konsideratë një veprim i tillë, mund të shikojmë praktikat e fundit lidhur me ciklet zgjedhore në Mbretërinë e Bashkuar dhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Ndërsa më shumë njerëz konsumojnë lajmet e tyre në internet, dhe ndërsa të ardhurat nga reklamat lëvizin në internet, mediat sociale përbëjnë një kërcënim më të madh për zgjedhjet e ndershme, dhe transparente.

Rrjetet më të mëdha të mediave sociale janë kompani fitimprurëse. Ato ofrojnë shërbime marketingu për bizneset e tjera, që duan të drejtojnë reklamat drejt përdoruesve të rrjetit që janë një gjetje e mirë për produktet e tyre.

Për ta lehtësuar këtë, kompanitë e mediave sociale mbledhin dhe ruajnë të dhëna të sjelljes për aktivitetet tona – çfarë klikojmë, çfarë na bën të shtypim butonin pëlqim, komentet që lëmë, etj...

Njohja e këtyre gjërave për çdo person u jep këtyre kompanive një kuptim të hollësishëm të personalitetit të përdoruesve të saj. Kjo është ideale për të identifikuar se cilat segmente të përdoruesve do të jenë më pranues ndaj një mesazhi ose reklame të caktuar.

TREGU I PËRDORUESVE.

Kompanitë e mediave sociale përgjithësisht përdorin një sistem ofertash të inteligjencës artificiale të brendshme, që funksionon në kohë reale, për çdo faqe që i paraqitet një përdoruesi.

Bizneset konkurrojnë për aksesin e klientëve duke sinjalizuar se sa janë të gatshëm të paguajnë për të vendosur një reklamë, dhe algoritmi zgjedh se çfarë do të shfaqet në faqe dhe ku.

Ky model shpikës fillimisht u konceptua nga kompania “Google”, dhe ka ndryshuar rrënjësisht botën e marketingut.

Për shkak se baza e modelit qëndron në mbledhjen e aktiviteteve të sjelljes së çdo personi në platforma për qëllime marketingu, ai është përshkruar si kapitalizëm mbikëqyrës.

E gjithë kjo është mjaft domethënëse kur tregtohen produkte, por përdorimi i një informacioni të tillë në kuadër të fushatës zgjedhore, është edhe më i diskutueshëm.

Një nivel i ri i Inteligjencës Artificiale mbikqyrëse dhe bashkëpunimit të biznesit, u arrit kur rrjeti shoqëror virtual “Facebook”, filloi të ofrojë shërbime për kompanitë e përfshira në fushatat politike.

Shqetësuese të veçanta ishin aktivitetet rreth përdorimit të audiencës së shënjestruar në referendumin e Brexit-it të vitit 2016, dhe zgjedhjet presidenciale të SHBA-ës, të të njëjtit vit.

Deri më sot, është e paqartë se si këto aktivitete ndikuan në ato vota, por ne e dimë se kompanitë punuan së bashku për të mbledhur informacionin e votuesve, dhe për të kryer analitikën e tyre të sjelljes, për segmentet e interesit, duke përdorur, ndër të tjera, gjykime efikase të personalitetit, të krijuara nga kompjuteri, bazuar në në mënyrë të papërshtatshme tek profilet e korrura në rrejtin shoqëror virtual “Facebook”.

Materialet bindëse iu dorëzuan më pas përdoruesve në kohë specifike nga rrjeti në fjalë.

Informacioni ndriçues i dhënë një hetimi parlamentar britanik nga rrjeti shoqëror virtual “Facebook”, tregon se shumë nga numri i madh i reklamave rreth Brexit-it dërguar përdoruesve ishin mashtruese, dhe përdorën gjysmë të vërteta të diskutueshme.

Në SHBA, Komisioni Federal i Tregtisë vendosi një gjobë të jashtëzakonshme prej 5 miliardë dollarësh (4.6 miliardë euro) ndaj rrjetit shoqëror virtual “Facebook”, për mashtrimin e përdoruesve, dhe lejimin e ndarjes së profileve me zhvilluesit e aplikacioneve të biznesit.

Në vitin 2018, CEO Mark Zuckerberg tha: “Kam punuar për të kuptuar saktësisht se çfarë ka ndodhur, dhe si të sigurohem që kjo të mos ndodhë më. Lajmi i mirë është se veprimet më të rëndësishme për të parandaluar që kjo të ndodhë përsëri sot i kemi ndërmarrë tashmë vite më parë. Por, ne gjithashtu bëmë gabime, ka më shumë për të bërë, dhe ne duhet të rritemi, dhe ta bëjmë atë.”

Megjithatë, Bashkimi Europian është e qartë se nuk është e kënaqur me një premtim nga rrjeti shoqëror virtual “Facebook”, për të mos lejuar që kjo të ndodhë përsëri, dhe planifikon të marrë një qasje më të ashpër, se sa kishte në të kaluarën.

Puna ime në këtë fushë argumenton se projekte të tilla biznesi, si ndikimi në zgjedhje, duke përdorur Inteligjencë Artificiale të avancuar me analitikë të sjelljes, mund të konsiderohet si subjekt artificial në punë, dhe duhet të rregullohen në të njëjtën mënyrë, si çdo subjekt fizik ose juridik që kërkon të ndikojë në zgjedhje.

QASJA EUROPANE.

Aktualisht nuk ka një përkufizim të përdorshëm, dhe të përbashkët të një reklame politike. Prandaj, Bashkimi Europian duhet të japë një përkufizim që nuk cenon lirinë e shprehjes, por mundëson që tregu të rregullohet siç duhet.

Duke pasur parasysh këtë, ne mund të presim që ligji të referojë se ekziston një lidhje midis pagesës, dhe përdorimit ose krijimit të një postimi. Kjo do të ndihmojë në ndarjen e reklamave nga opinionet personale të shpërndara në mediat sociale.

Nëse një reklamë politike është identifikuar, legjislacioni do të kërkojë që ajo të etiketohet qartë, se ka të bëjë me një zgjedhje ose referendum specifik. Emri i sponsorit duhet të jetë i qartë si dhe shuma e shpenzuar për reklamën.

Një çështje kyçe me skandalet në SHBA dhe në Mbretërinë e Bashkuar ishte se teknikat e amplifikimit ishin përdorur për të pozicionuar reklamat politike në rrjetin shoqëror virtual “Facebook”, ku ato mund të ishin më efektive.

Kjo nënkuptonte përdorimin e informacioneve potencialisht të ndjeshme për një person, si origjina etnike, profilizimi psikologjik, besimet fetare ose orientimi seksual, për t'i renditur ata në grupe që do të synoheshin. Kjo nuk do të lejohet në vendet e Bashkimit Europian, përveç nëse njerëzit japin lejen e tyre të qartë.

Në të kaluarën, reklamat politike u janë dorëzuar individëve në hapësirat e tyre private, dhe kështu nuk kanë qenë të hapura për shqyrtim publik.

Legjislacioni i ri evropian do të synojë të vendosë të gjitha reklamat politike në një depo të hapur, ku ato do të jenë të hapura për shqyrtimin dhe rregullimin publik.

Komisioni Evropian dëshiron që këto rregullore të hyjnë në fuqi përpara zgjedhjeve evropiane të vitit 2024. Marrja e rregulloreve saktësisht të duhura do të jetë sfiduese, dhe Komisioni është në fazën përfundimtare të diskutimit për këtë çështje.

Rregullimi i reklamave politike do të vijë në një formë ose në një tjetër, duke e bërë më të mundur marrjen e llogarive nga kompanitë e mediave sociale. Copyright | Agjencia Telegrafike Vox