___.png)
Gjenevë, Konfederat e Zvicrës | Brutalizmi, një stil arkitekturor në modë që nga vitet 1950, është rikthyer së fundmi në plan të parë falë suksesit të “The Brutalist”, filmi ku shfaqet një arkitekt i cili është ndjekës i kësaj lëvizjeje, shumë i pranishëm në peizazhin zviceran, i karakterizuar nga ndërtesa imponuese në beton të papërpunuar.
Mes shtëpive të fshatit Hérémence në Valais, kisha e Shën Nikollës në stilin brutalist nuk kalon pa u vënë re.
“Siç dua të them, është paksa si katedralja jonë. Njerëzit vijnë nga larg për ta parë atë, nga Franca, nga Gjermania”, u shpreh në RTS Yvan Delaloye, ish-president i kompanisë “Patrimoine Hérémence”.
Pas një tërmeti, kisha u rindërtua në vitet 1970 duke përdorur të njëjtin beton si diga Grande Dixence. Arkitekti Walter Maria Forderer donte të kujtonte forcën e karakterit të alpinistëve.
“Në atë kohë, ajo u bë shumë tituj në gazeta për shkak të vendndodhjes së saj midis shtëpive prej druri, hambarëve dhe bareve. Mendoj se ka ende disa të moshuar që ndoshta kanë pak mëri për zgjedhjen përfundimtare”, tha z. Yvan Delaloye.
Kisha e Hérémence është një monument me rëndësi kombëtare, një simbol i brutalizmit.
Por nuk është i vetmi në Zvicër. Në vitin 1966, arkitekti Biel Max Schlup projektoi Pallatin e Kongresit, një reflektim i një epoke të lulëzimit financiar për qytetin e tij, Biel.
“Mund të ndjeni se Max Schlup ishte shumë i ndikuar nga kjo lëvizje, veçanërisht në fasadën e Palazzo dei Congressi. Ky beton është i papërpunuar, me vrazhdësinë, defektet e tij dhe nuk ka zbukurime të tepërta”, analizon znj. Delphine Faehndrich, kuratore e monumenteve historike të qytetit. Është një ndërtesë shumë përçarëse: ose e doni ose e urreni.
Nëse e konsiderojmë të shëmtuarën si një nocion estetik që kundërshton harmoninë dhe ka të bëjë me dimensionin e të papërfunduarës dhe shprehëses, atëherë mund të themi se brutalizmi është i shëmtuar.
Njëkohësisht një pishinë, një galeri dhe një sallë koncertesh: Palazzo dei Congressi shumëfishon funksionet e tij, të gjitha nën një çati të varur që sfidon imagjinatën.
“Një çati e varur nuk mbështetet në shtyllat mbajtëse, gjë që lejon një kthesë të butë dhe harmonike”, vazhdon Delphine Faehndrich.
“Kjo është me të vërtetë ajo që e bën këtë Qendër Kongresi kaq të veçantë, me këtë kullë shumë vertikale dhe këtë çati harkuar të varur”, vëren znj. Delphine Faehndrich.
Brutalizmi lindi në Angli në vitet 1950, por shpejt u vendos në Zvicër. Sot, Zyrihu ka më shumë se 40 ndërtesa të këtij stili.
“Është një slogan që na lejon, nga njëra anë, të kualifikojmë arkitekturën e një epoke, dhe nga ana tjetër, të kualifikojmë gjithçka që është e madhe, çdo gjë që është prej betoni”, shpjegon z. Laurent Stalder, profesor i historisë dhe teorisë së arkitekturës në Institutin Federal Zviceran të Teknologjisë në Zyrih.
Ky stil nuk është për shijen e të gjithëve.
“Nëse e konsideroni ‘të shëmtuarën si diçka poshtëruese, nuk jam dakord me kualifikimin e brutalizmit në këtë mënyrë”, vlerëson profesori.
“Por nëse e konsideroni të shëmtuarën si një nocion estetik që i kundërvihet harmonisë dhe që është shumë më i interesuar për dimensionin e të papërfunduarit dhe ekspresivitetit, atëherë po, mendoj se e shëmtuara është një term i mirë për të folur për të”, përfundoi z. Laurent Stalder.
Nga z. Erton Duka.
© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox
Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit
Comentários