GRENLANDA; VENDI I AKULLIT DHE THESAREVE TË FSHEHURA; ISHULLI MË I MADH NË BOTË.

Grenlandë | Diamante, ari, gurë të çmuar, uranium, naftë, gaz: Grenlanda, ishulli më i madh në botë, ka një nëntokë shumë të pasur, të mbuluar me borë dhe akull gjatë gjithë vitit.

Depozitat e saj - strategjike, të mëdha dhe ende të virgjëra - janë të lakmuara nga industria e teknologjisë, kompanitë e minierave dhe fuqitë ekonomike, veçanërisht Shtetet e Bashkuara të Amerikës, të cilat, me presidentin e ri Danlld Tramp (Donald Trump) do të donin ta aneksonin atë në territorin e Amerikës së Veriut.

Tani ishulli është në qendër të një harte gjeopolitike ku shumë duan të jenë protagonistë.

ShbA-ës janë gati për ta shfrytëzuar atë; shteti amë danez, i cili, ka garantuar autonominë e tij që nga viti 1979, synon ta mbrojë atë; popullsia 57 mijë midis inuitëve dhe danezëve u tërhoq nga paratë dhe premtimet e huaja dhe disa nga projekti i një kombi edhe më të pavarur.

Janë pikërisht nacionalistët grenlandezë, të shtyrë nga dëshira për pavarësi, që kanë triumfuar në zgjedhjet e fundit, duke mundur ambientalistët e majtë të Inuit Ataqatigiit-it dhe socialdemokratët e Siumut-it, që kanë qenë në qeveri deri tani.

Ndërsa presim të shohim se si mund të krijohet një koalicion midis dy partive fituese, synimi i grenlandezëve për t'u bërë gjithnjë e më autonomë mbetet i qartë.

I mbuluar për pothuajse 80% nga një kapak akulli midis Islandës dhe Kanadasë, ishulli është gjithashtu një laborator për të kuptuar ndikimet e ndryshimeve klimatike dhe një vend me hijeshi të madhe që bota e turizmit po e rizbulon.

I renditur ndër destinacionet që duhen parë për vitin 2025 nga ekspertët e industrisë, ai ofron aventura mes akullit, mundësinë për të kaluar kohë në komunitetet lokale dhe për të qëndruar gjatë natës në igloo tradicionale.

Hotelet po zgjerohen gjithashtu me kupola xhami dhe tenda në fjorde për të akomoduar rritjen e vizitorëve, kryesisht pasagjerë të lundrimit, por edhe udhëtarë individualë falë lidhjeve të reja javore të fluturimeve.

Atraksionet turistike të ishullit të gjelbër, siç e quajti vikingu Eriku i Kuq kur zbarkoi atje në vitin 986, janë kryesisht tre, të mbrojtura nga UNESCO.

Fjordi Ilulissat, 61 km i gjatë me ajsbergë spektakolar; terreni i lashtë i gjuetisë Inuit Aasivissuit.

Nipisat, i cili shtrihet nga kapaku i akullit deri në det.

Kujataa, një zonë bujqësore në jug të vendit që dëshmon jetën dhe kulturën lokale.

Groenlanda perëndimore është më e populluara dhe më e vizituara për fjordet e saj, fshatrat, vijën bregdetare të thyer nga ku mund të shihni balenat që notojnë mes lumenjve të akullit që lëvizin dhe diellin në horizont 24 orë në ditë ose natën e Arktikut në dimër.

Me të mbërritur në kryeqytetin Nuuk, pranë grykës së fjordit Godthåb, rreth 250 km në jug të Rrethit Arktik, ajo që të bie në sy janë ngjyrat e shtëpive prej druri, të lyera me ngjyrë të verdhë, të kuqe, blu dhe jeshile që thyejnë monotoninë e të bardhës verbuese të akullit.

Këtu mund të shëtisni mes restoranteve, dyqaneve dhe tregjeve ku mund të blini produkte tipike grenlandeze.

Objekte të punuara me dorë prej lëkure, druri dhe dre ose kockë deti, gurë të punuar me dorë dhe tulipaku i pashmangshëm, figurina të gdhendura me fuqi magjike.

Qyteti është një pikënisje e shkëlqyeshme për të eksploruar pjesën tjetër të bregdetit me varkë ose me aeroplan me udhërrëfyes vendas, por jo përpara se të vizitoni Muzeun Kombëtar të Grenlandës me mjete, vepra artizanale dhe artefakte mbi historinë e vendit.

Muzeu i Artit Nuuk për ekspozita të përhershme dhe të përkohshme; dhe Qendra Kulturore Katuaq, një ndërtesë futuriste me një pamje të valëzuar, e frymëzuar nga Dritat e Veriut.

Fjordi i tij - Nuuk Fjord ose Nuup Kangerlua - shtrihet 160 km në brendësi të tokës drejt kapakut të madh të akullit dhe ofron shikimin e balenave mes peizazheve të bukura malore, gjireve dhe ishujve për t'i eksploruar në një udhëtim me varkë.

Disa minuta duke lundruar nga kryeqyteti arrini në qytetet Maniitsoq, ku mund të vizitoni muzeun e historisë dhe artit vendas me piktura dhe skulptura prej druri, kocke ose guri, dhe Kangerlussuaq, një qendër turistike piktoreske me një rrjet të mirë rrugor.

Shumë më në veri, i arritshëm me varkë ose fluturim nga Islanda, ndodhet qyteti Ilulissat, i cili, gëzon një pozicion magjepsës në një fjord të ngrirë.

Me autobus mund të arrini në luginën me bar të Sermermiut, një vend arkeologjik i vendbanimeve të lashta eskimeze; ose mund të fluturoni mbi fjord me helikopter për të dëshmuar nga afër spektaklin e ajsbergëve gjigantë që shkëputen nga akullnaja dhe rrëshqasin poshtë fjordit drejt detit.

Qyteti i Ilulissat njihet gjithashtu si vendlindja e eksploruesit polar Knud Rasmussen, jeta dhe udhëtimet e të cilit frymëzuan muzeun më të rëndësishëm lokal; ndodhet pesëmbëdhjetë minuta larg portit, pranë kishës ungjillore dhe shfaq libra, fotografi, piktura, armë dhe trofe gjuetie.

Hoteli Icefiord i kryeqytetit ofron dhoma me pamje mahnitëse të Gjirit Disko: balenat mund të dallohen nga dritaret dhe dhomat me çatitë ju lejojnë të admironi Dritat Veriore që nga shtrati juaj.

Nga Ilulissat mund të merrni varkën në fshatin Rodebay me shtëpitë e tij të vogla të ngjyrosura me ngjyrë të kuqe ku jeton një komunitet i vogël peshkatarësh dhe gjuetarësh eskime, një oaz paqeje dhe qetësie.

Një tjetër ndalesë është qyteti i Aasiaat në një ishull në mes të arkipelagut bregdetar, një qendër strategjike e trafikut detar që lidh rrugët veriore me ato të jugut; Nga këtu mund të vizitoni vendbanimet e lashta fshatare dhe disa rrënoja vikingesh.

Në veri të Aasiaat shtrihet Gjiri Disko dhe ishulli me të njëjtin emër, i karakterizuar nga shkëmbinj bazalti shumë të lartë, pothuajse vertikalë, ku udhëtohet me sajë qeni.

Në jug të vendit, pika e mbërritjes është fusha e Narsarsuaq-ut, një qytet i bukur nga ku mund të arrini në akullnajën Kiattuut Sermiat me autobus postar ose helikopter.

Narsarsuaq në Groenlandisht do të thotë “Frashinat e Mëdha”, një vend ku amerikanët në vitin 1941 ndërtuan bazën ajrore Blue West One, e cila, shërbeu si një ndalesë midis Shteteve të Bashkuara dhe Evropës gjatë Luftës së Dytë Botërore, sot shtëpia e një muzeu që tregon historinë e ishullit.

Grenlanda Lindore është më e egra, por është gjithashtu ajo ku mund të admirosh në Parkun Kombëtar - i cili, me 972 mijë kilometra katrorë është më i madhi në botë - e gjithë fauna e Groenlandës: arinj polarë, qetë myshku, dete, ujqër dhe shumë lloje zogjsh.

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit