KUSH ËSHTË XHO BAIDEN?

Nga z. Met Sneip (Matt Snape).

Uashington, Amerikë | Z. Xhou Baidn (Joe Biden) shërbeu si Zëvendës President i z. Bërak Oubamë (Barack Obama) nga viti 2009 deri në vitin 2017. Ai u vendos si besnik, dhe të dy burrat kishin një marrëdhënie solide, siç u dëshmua kur u filmuan së bashku në një video të quajtur “Couch Commander”, ku u kapën duke diskutuar nëse syzet e diellit të zëvendëspresidentit të atëhershëm i dukeshin “të lezetshme”.

Z. Oubamë (Obama) u tall me z. Baidn (Biden) se duhej të zgjidhte mes dy palë syze dielli, që ishin të njëjta.

Ish-zëvendësi i z. Oubemë (Obama) garoi përpara senatorit të Vermontit, z. Berni Sendërs (Bernie Sanders), në rrugën për t'u bërë kandidati presidencial i demokratëve për vitin 2020.

Edhe pse ish-zëvendëspresidenti përjetoi një fillim të dobët të fushatës së tij, duke dështuar në krye të sondazheve në zgjedhjet paraprake në Aioua (Iowa), dhe Nju Hempshaiër (New Hampshire), zgjedhjet paraprake të Karolinës së Jugut transformuan gjithçka për të, dhe ai përjetoi rezultate të shkëlqyera në shtete si Teksasi, Maine dhe Massachusetts.

Por kush është z. Xhou Baidn (Joe Biden)? Cili është prejardhja e tij? Çfarë e formësoi politikën e tij? Dhe si arriti në këtë fazë?

JETA E HERËSHME E Z. BAIDN.

Xhou Baidn (Joe Biden) në Skranton (Scranton), Pensilvani, më 20 nëntor 1942. Ai u rrit në Skranton (Scranton), i cili është një qytet i njohur për karakterin e tij me jaka blu, dhe ndodhet në verilindje të Pensilvanisë.

Z. Baidn (Biden) mban emrin e babait të tij, i cili punonte si shitës makinash të përdorura dhe pastronte furra. Nëna e z. Baidn (Biden) ishte znj. Catherine Eugenia (Jean) Finnegan.

Z. Baidn Plaku (Senior) i thoshte shpesh djalit të tij: “Kampion (Champ), masa e një njeriu nuk është sa shpesh rrëzohet, por sa shpejt ngrihet”. Ish-zëvendëspresidenti tha se mësoi për vlerën e punës së palodhur nga prindërit e tij.

Kur z. Baidn (Biden) ishte 13 vjeç, prindërit e tij u transferuan në Meifilld (Mayfield), Dellëueër (Delaware). Gjatë kohës së tij në shkollën e Shën Helenës, ai mësoi të kapërcejë një pengesë zhgënjyese në të folur, duke recituar fragmente të gjata poezie para një pasqyre. Më vonë ai u pranua në Akademinë prestigjioze Archmere.

VITET E KOLEGJIT.

Dëshira më e thellë e z. Baidn (Biden) ishte të ndiqte kolegj, për të cilin ai shpesh thoshte se ishte ozi i tij. Pas diplomimit nga Archmere në 1961, ai studioi histori dhe shkenca politike në Universitetin e Dellëuerit (Delaware). Inaugurimi i Xhan H. Kenedit (John F. Kennedy) në vitin 1961 frymëzoi interesin e tij për politikën.

MARTESA.

Në një pushim në Bahamas, ish-zëvendëspresidenti takoi znj. Neillë Hantër (Neilia Hunter), dhe shfaqi një interes të fortë romantik për të. Më pas ai e aplikoi veten më shumë në studimet e tij me një motivim të rinovuar.

Ai u pranua në Shkollën Juridike të Universitetit të Sirakuzës në vitin 1965 dhe u diplomua atje në vitin 1968. Z. Baidn (Biden) u martua me Neilian një vit më vonë, dhe u transferua në Uillmington (Wilmington), Dellëueër (Delaware), për të filluar praktikën në një firmë ligjore. Më pas ai krijoi firmën e tij në 1971.

Z. Baidn (Biden) u bë gjithashtu një anëtar aktiv i Partisë Demokratike, nga viti 1970 e tutje, dhe u zgjodh si këshilltar i qytetit në Këshillin e Qarkut të Nju Kestll (New Castle) në të njëjtin vit. LINDJA E FËMIJVE.

Ish-zëvendëspresidenti dhe Neilia kishin tre fëmijë: Joseph Biden III (lindur në 1969), Hunter (lindur në 1970). dhe Naomi (lindur në 1971).

HYRJA NË SENATIN AMERIKAN.

Në vitin 1972, z. Biden kandidoi kundër presidentit popullor republikan në detyrë J. Caleb Boggs, për Senatin e SHBA. Ai ndërmori një fushatë të palodhshme me ndihmën e motrës së tij, znj. Valerie Biden Owens, e cila shërbeu si menaxhere e fushatës së tij. Kundër të gjitha gjasave, z. Baidn (Biden) korri një fitore të papritur, dhe u bë senatori i pestë më i ri në historinë amerikane.

GODITJET E TRAGJEDISË.

Menjëherë pas hyrjes së tij në Senat, z. Baidn (Biden) përjetoi një tragjedi të papritur në formën e një aksidenti automobilistik.

Atje u vra gruaja e tij Neilia, dhe vajza Naomi, dhe u plagosën rëndë të dy djemtë e tij Hantër (Hunter), dhe Xhouzef (Joseph). Ai bëri betimin për Senatin Amerikan nga dhoma e spitalit të djemve të tij për të kaluar sa më shumë kohë me ta.

Senatori i Dellëuerit (Delaware) më vonë u martua përsëri me znjsh. Xhill Xheikëbs (Jill Jacobs) në vitin 1977, dhe ata janë ende të martuar edhe sot e kësaj dite, dhe kanë një vajzë, znjsh. Eshli Baiddn (Ashley Biden), si dhe të ndjerin Bi Baidn (Beau Biden).

KARRIERA NË SENAT.

Gjatë kohës së tij në Senat, z. Baidn (Biden) u vendos si ekspert i politikës së jashtme. Ai shërbeu si Kryetar i Komitetit të Marrëdhënieve me Jashtë për disa vite, dhe bëri thirrje për ndërhyrjen amerikane për t'i dhënë fund gjenocidit në Darfur. Ai foli gjithashtu kundër trajtimit të Luftës së Irakut të vitit 2003, nga George W. Bush.

OFERTAT PRESIDENCIALE.

Z. Baidn (Biden) u përpoq të bëhej kandidati presidencial demokrat për partinë e tij në tre vite të ndryshme: 1988, 2008 dhe 2020.

Gjatë ofertës së tij të parë, senatori i i Dellëuerit (Delaware) konkurroi kundër disa kandidatëve të shquar si ish-guvernatori i Massachusetts, Mishel Dukaqis (Michael Dukakis), i cili, fitoi nominimin e Demokratëve në vitin 1988, dhe u mund nga Zëvendës Presidenti i Ronald Reagan, George HW Bush.

Ai ishte gjithashtu kundër senatorit të Tenesit, Al Gore, i cili më vonë u bë zëvendëspresident i z. Bill Clinton midis 1993-2001. Z. Gour (Gore) më pas humbi zgjedhjet e diskutueshme presidenciale të vitit 2000 ndaj George W. Bush kur Gjykata e Lartë votoi për t'i dhënë votat e Kolegjit Zgjedhor të Floridës këtij të fundit kur u bë e qartë se rinumërimi i Floridës shkelte Klauzolën e Mbrojtjes së Barabartë.

Nominimi demokrat i vitit 1988 ishte një moment vendimtar për politikën amerikane, sepse një vit përpara ngjarjes, senatori i Kolorados Geri Hart (Gary Hart), i cili konsiderohej si favoriti për të fituar garën, u largua nga gara për shkak të zbulimeve se ai kishte një lidhje jashtëmartesore. Ai tërhoqi ofertën e tij në maj 1987.

Z. Biden ra gjithashtu viktimë e vargut të polemikave që po dilnin nga kjo garë kur artikujt e profilit të lartë në New York Times dhe The Des Moines Register raportuan se senatori i Dellëuerit (Delaware) kishte plagjiaturë një fjalim të shkruar nga ish-lideri i Partisë Laburiste Britanike, Neill Kinok (Neil Kinnock).

Një video e fjalimit të z. Baidn (Biden) u zbulua në shtyp nga një prej punonjësve të z. Dukaqis (Dukakis). Më pas ata u shkarkuan nga ish-guvernatori i Massachusetts. Megjithatë, incidenti shkaktoi aq shumë siklet për z. Baidn (Biden), saqë ai anuloi ofertën e tij presidenciale në shtator 1987.

Pasi z. Hart u largua nga gara, senatori i Dellëuerit (Delaware) u konsiderua si favoriti për të fituar nominimin e Demokratëve të vitit 1988, por tërheqja e z. Baidn (Biden) nga gara vetëm sa e bëri më të lehtë për z. Dukaqis (Dukakis) që të fitonte. Z. Baidn (Biden) nuk guxoi të hynte përsëri në një garë presidenciale demokrate deri në vitin 2008.

KANDIDIMI I TIJ NË VITIN 2008 KUNDËR OBAMËS.

Konkursi i vitit 2008 do të ishte gjithmonë një garë e vështirë për z. Baidn (Biden) për të konkurruar për shkak të vrullit që z. Oubamë (Obama) solli në garë.

Z. Oubamë (Obama) ishte senatori i parë me ngjyrë që propozoi veten për t'u bërë kandidat presidencial, dhe ishte një folës karizmatik, që mblodhi bazën progresive.

Sidoqoftë, pritej gjerësisht atë vit që senatori i Nju Jorkut dhe ish-Zonja e Parë Hillëri Klinton (Hillary Clinton) do të fitonte konkursin, dhe kjo shpejt hoqi vëmendjen nga kandidatët si Baid (Biden).

Megjithëse z. Oubamë (Obama) u bë kandidati presidencial i demokratëve në vitin 2008, ai nuk e bëri znj. Klinton kandidaten e tij atë vit, për të shëruar ndarjet që shkaktoi konkurrenca e tij me ish-Zonjën e Parë.

Në vend të kësaj, z. Baidn (Biden) do të bëhej kandidati i senatorit të Illinois. Sidoqoftë, znj. Klinton më vonë u bë Sekretare e Shtetit e z. Oubamë (Obama) deri në vitin 2014, gjë që ndihmoi në zgjerimin e profilit të saj kombëtar, gati për zgjedhjet e paharrueshme presidenciale të 2016-ës.

DEBATI I PAHARRUESHËM I TIJ ME SARA PALIN.

Gjatë zgjedhjeve presidenciale të vitit 2008, kandidati republikan senatori Xhan MekKein (John McCain) u përpoq të distancohej nga vitet e z. Bush, dhe u përpoq të konkurronte me z. Oubamë (Obama) shumë popullor, duke zgjedhur një grua si kandidaturën e tij.

Ish-guvernatorja e Alaskës, Sarah Palin, ndonëse karizmatike, doli të ishte një zgjedhje e çuditshme në retrospektivë. Debati i saj me z. Baidn (Biden) ndihmoi që Senatori i Dellëuerit (Delaware) të fitonte famë të mëtejshme.

Kur ata iu afruan njëri-tjetrit në skenën para debatit, znj. Palin u regjistrua duke i thënë z. Baidn (Biden): “A mund të të quaj Xhou (Joe)?” Por performanca e saj befasuese, e hodhi jashtë kursit fushatën e z. Oubamë (Obama), qoftë edhe përkohësisht.

Pavarësisht, z. Oubamë (Obama) dhe z. Bidn (Biden) fituan zgjedhjet presidenciale të vitit 2008, që do të thotë se ky i fundit u bë zëvendëspresident i një administrate të udhëhequr nga presidenti i parë me ngjyrë i Amerikës.

Dyshja gjithashtu fitoi përsëri në zgjedhjet presidenciale të vitit 2012, kundër biletës së përbashkët të republikanëve, të ish-guvernatorit të Massachusetts Mit Romnei (Mitt Romney), dhe më pas kryetarit të Dhomës së Përfaqësuesve, z. Pol Raian (Paul Ryan).

SHËRBIMI SI ZV/PRESIDENT.

Nënkryetari i atëhershëm ishte i rëndësishëm në sigurimin që pjesët kryesore të legjislacionit, veçanërisht Obamacare, të votoheshin përmes Kongresit, gjatë mandatit të parë të z. Oubamë (Obama) si president.

Ai gjithashtu luajti një rol udhëheqës në sigurimin që Kongresi votoi për një zgjatje të shkurtimeve të taksave të z. Bush, për të ofruar lehtësim për shumë amerikanë që kishin vuajtur gjatë recesionit 2008-09.

Përveç kësaj, z. Baidn (Biden) e bindi senatorin Arlin Spektër (Arlen Specter) që të kalonte nga republikanët te demokratët. Pas rizgjedhjes së z. Oubamë (Obama), z. Baidn (Biden) riautorizoi Aktin e Dhunës kundër Grave në vitin 2013.

Ky ligj çoi në krijimin e Këshillit të Shtëpisë së Bardhë për Gratë dhe Vajzat, si dhe Task Forcën e Shtëpisë së Bardhë për të mbrojtur studentët nga sulmet seksuale, që filloi në 2014, me nënpresidentin e atëhershëm si bashkëkryetar së bashku me Valeri Xherret (Valerie Jarrett).

Kur ISIS filloi të pushtonte Irakun në 2014-15, z. Baidn (Biden) bëri presion që SHBA të armatoste luftëtarët rebelë të Sirisë.

VDEKJA E TË BIRIT.

Duke marrë parasysh se z. Baidn (Biden) shërbeu si zv/president i një prej presidentëve më të njohur në historinë e SHBA-së, kjo duhet t'i kishte siguruar atij një platformë për të fituar nominimin e Demokratëve në vitin 2016, pasi popullariteti i znj Klinton filloi të binte, dhe më pas, të fitonte zgjedhjet presidenciale të atij viti kundër z. Tramp, popullariteti i të cilit ishte gjithashtu mjaft i ulët.

Ish-zëvendëspresidenti u pa gjithashtu si kryesuesi për t'u bërë kandidati demokrat për guvernator të Dellëuerit (Delaware).

Megjithatë, vdekja e djalit të dytë më të madh të z. Baidn (Biden), z. Bi (Beau), bëri që ai të largonte aspiratat e tij presidenciale në njërën anë. Më 30 maj 2015, z. Bi (Beau) vdiq në moshën 46 vjeçare pasi kishte luftuar me kancerin e trurit për disa vite.

Nënkryetari i atëhershëm tha se “askush nuk ka të drejtë të kërkojë post nëse nuk është i gatshëm t'i japë atij 110% të asaj që është”. Në qershor të vitit 2016, si Obama ashtu edhe Biden miratuan Hillary-n si kandidate presidenciale demokrate.

MIQËSI ME XHON McKAIN.

Edhe pse ish-senatori i Arizonës, Xhan Mekkein (John McCain), donte që në biletën e tij presidenciale në vitin 2008, ish-kandidati i z. Al Gore, Senatori Xhou libërmen (Joe Lieberman), ai gjithashtu zhvilloi një “marrdhënie” me një tjetër demokrat gjatë jetës së tij: Z. Baidn (Biden).

Të dy burrat shërbyen së bashku në Kongres për tre dekada, megjithëse e njihnin njëri-tjetrin përpara se të hynin në politikë. Gjatë një paraqitjeje në dhjetor 2017 në The View, ish-zëvendëspresidenti u ul përkrah vajzës së MekKeinit (McCain), Megit (Meghan), dhe ai hodhi dritë mbi miqësinë e veçantë që dy peshat e rënda zhvilluan gjatë viteve.

Ai e quajti ish-senatorin e Arizonës “një nga miqtë më të mirë”, dhe tha se ata ishin si “dy vëllezër”. Kur z. MekKein (McCain) vdiq përfundimisht në gusht të vitit 2018, z. Baidn (Biden) dha eulogjinë e tij së bashku me z. Bush të Riun, me z. Oubamë (Obama), dhe me z. Libërmen (Lieberman).

PIKËPAMJET PËR PRESIDENTIN TRAMP.

Pas përfundimit të zëvendëspresidentit të tij në 2017, z. Baidn (Biden) u bë një kritik i zëshëm i administratës zë z. Tramp (Trump). Ndërsa merrte pjesë në lëshimin e “Qendrës Penn Biden për Diplomacinë Globale dhe Angazhimin Global”, më 30 mars 2017, ish-zëvendëspresidenti tha se “kishte disa këshilla për z. Tramp (Trump)”, dhe i tha që të ndërpresë postimet në Twitter dhe të përqëndrohet në punën e tij.

Ndërsa fliste në një mbledhje fondesh të Partisë Demokratike të Floridës në Hollywood, z. Baidn (Biden) kritikoi z. Tramp (Trump) për rehati me “diktatorët” si presidenti rus Vladimir Putin, dhe udhëheqësi i Koresë së Veriut Kim Jong Un.

Më 11 qershor 2019, ish-zëvendëspresidenti kritikoi gjithashtu luftën tregtare të z. Tramp (Trump) me Kinën, të cilën ai e quajti “të dëmshme”.

Ai foli gjithashtu kundër vendimit të administratës së z. Tramp (Trump) për të tërhequr SHBA-në nga Marrëveshja e Parisit për Klimën, dhe sulmoi shkurtimet e taksave, dhe përpjekjen e republikanëve për të shfuqizuar Obamacare.

Kur autoritetet e Çeçenisë vendosën të grumbullojnë dhe torturojnë individë “të cilët besohet se janë homoseksualë”, ish-zëvendëspresidenti shprehu shpresat e tij se Presidenti i SHBA do të përballej me liderët e Rusisë për këtë çështje.

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox