PRA, ÇFARË HANË VEGANËT? | NUK ËSHTË VETËM NJË ÇËSHTJE DIETE.

Uashington, Amerikë | Veganët, d.m.th. njerëzit që hanë ekskluzivisht ushqime me origjinë bimore, si frutat, arrat, perimet, bishtajoret dhe drithërat, prandaj as nuk konsumojnë, për shembull, vezë, qumësht dhe derivate dhe mjaltë.

Dhe më pas lakto-vegjetarianët që hanë ushqime me origjinë bimore, qumështin dhe derivatet e tij dhe vezët.

Nga pikëpamja ushqyese, prej vitesh kemi qenë dëshmitarë të rritjes së kësaj familjeje të vogël në mënyra të ndryshme dhe shumë njerëz thjesht kanë futur më shumë perime në dietën e tyre dhe kanë reduktuar mishin, për shembull duke kaluar në një regjim fleksiterian, në të cilin, preferohet një lloj modeli ushqimor, por pa hequr dorë nga ushqimi sporadik me proteina shtazore.

Duhet ditur se Shoqëria Vegane u themelua në vitin 1944 dhe se Dita Botërore e Veganëve 2024 e festuar më 1 Nëntor është një përvjetor i krijuar në 1994 nga aktivistja Louise Wallis.

Por familja mund të zgjerohej më tej nëse kostot do të ishin më pak të larta, siç është rasti për produktet organike.

Në gjashtë muajt e parë të vitit 2024, kërkimet për produkte vegane në promovim shënuan një rritje prej +249% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2023.

Sipas sondazhit, 75% e konsumatorëve zgjedhin të integrojnë ushqime vegane në dietën e tyre, por prania e zbritjeve dhe ofertave mbetet një levë e rëndësishme blerjeje.

80% e të intervistuarve thonë se i blejnë këto produkte veçanërisht në prani të promocioneve.

Nga pikëpamja gastronomike, ndër tendencat kryesore të këtij viti në katering ka edhe ato që lidhen me bazën bimore si “Clean Eating” dhe “Provenance The Future”.

Ky i fundit fokusohet në përparimet teknologjike.

Në fakt, vlerësohet se bujqësia kontribuon në 24-30% të emetimeve globale të gazeve serrë, me prodhimin e mishit që përbën 60%.

Si rezultat, përparimet teknologjike po hapin rrugën për metoda alternative të prodhimit të ushqimit, duke përfshirë mishin e rritur në laborator.

Bujqësia urbane dhe vertikale nënkupton krijimin e mjediseve të kontrolluara të rritjes ku të korrat vjetore rriten duke përdorur më pak tokë dhe burime ujore.

“Prisni të shihni restorante që instalojnë hapësirat e tyre vertikale bujqësore ose duke folur për burimet urbane dhe të qëndrueshme të përbërësve të tyre”, shpjegon znj. Françeska (Francesca) Tartara, Menaxhere e Zhvillimit të Biznesit në Churchill 1795.

Ushqimi i pastër është tendenca që sheh gjithnjë e më shumë konsumatorë duke lëvizur drejt natyrës dhe përbërësve jo shumë të përpunuar.

Markat me bazë bimore do të përfshijnë përbërës të tërë si kërpudhat dhe bishtajoret, si alternativa për zëvendësuesit kompleks të mishit.

Rritje pritet gjithashtu në tregun e ushqimeve të detit me bazë bimore, i cili do të sjellë shije dhe cilësi të përmirësuar që imiton gjënë e vërtetë.

Pra, çfarë hanë veganët?

Një dietë vegane është shumë e larmishme dhe përfshin të gjitha llojet e frutave, perimeve, arra, drithëra, fara, fasule dhe bishtajore, të gjitha këto mund të përgatiten në kombinime të pafundme që do t'ju sigurojnë që të mos mërziteni kurrë.

Nga kerri te byrekët, byrekët te picat, të gjitha gjërat tuaja të preferuara mund të jenë të përshtatshme për një dietë vegane nëse ato janë bërë me përbërës me bazë bimore.

Nuk është vetëm një çështje diete.

Veganët shmangin shfrytëzimin e kafshëve për çfarëdo qëllimi dhe dhembshuria është një arsye kryesore pse shumë zgjedhin një mënyrë jetese vegane.

Nga aksesorët dhe veshjet tek grimi dhe tualeti, produktet shtazore dhe produktet e testuara te kafshët gjenden në më shumë vende nga sa mund të prisni.

Për fat të mirë, këto ditë ka alternativa të përshtatshme dhe lehtësisht të disponueshme për pothuajse çdo gjë.

Ne bëhemi veganë për hir të kafshëve, duke ndjerë dhembshuri, për shëndetin tonë (ndër të tjera, disa kërkime kanë lidhur përfitimet shëndetësore me presionin e ulët të gjakut dhe kolesterolin dhe shkallën më të ulët të sëmundjeve të zemrës, diabetit të tipit 2 dhe disa lloje kanceri), për mjedisin, për njerëzit.

Historia e veganizmit dhe pionierët e parë të të ngrënit etik.

Veganizmi ka ekzistuar që nga agimi i historisë. Dëshmia e njerëzve që zgjedhin të shmangin produktet shtazore datojnë mbi 2000 vjet më parë.

Që në vitin 500 para Krishtit, filozofi dhe matematikani grek Pitagora promovoi dashamirësinë midis të gjitha specieve dhe ndoqi atë që mund të përshkruhet si një dietë vegjetariane.

Në të njëjtën kohë, Siddhartha Gautama (i njohur më mirë si Buda) diskutoi dietat vegjetariane me ndjekësit e tij.

Shpejt në vitin 1806 pas Krishtit: konceptet e para të veganizmit sapo kishin filluar të merrnin formë, me Dr William Lambe dhe Percy Bysshe Shelley ndër evropianët e parë që kundërshtuan publikisht vezët dhe bulmetrat për arsye etike.

Veganët e parë modern.

Në nëntor 1944, Donald Watson (djathtas dhe poshtë) thirri një takim me pesë vegjetarianë të tjerë pa qumësht, duke përfshirë Elsie Shrigley, për të diskutuar dietat vegjetariane pa qumësht dhe stilin e jetesës.

Edhe pse shumë kishin pikëpamje të ngjashme në atë kohë, këta gjashtë pionierë ishin të parët që themeluan në mënyrë aktive një lëvizje të re, pavarësisht kundërshtimit.

Grupi mendoi se duhej një fjalë e re për t'i përshkruar ata. Diçka më koncize se vegjetariane pa qumësht. Fjalët e refuzuara përfshinin dairyban, vitan dhe benevore.

Ata u vendosën në vegan, një fjalë që Donald Watson më vonë e përshkroi se përmban tre shkronjat e para dhe dy të fundit të vegjetarian.

Sipas fjalëve të Donald Watson, ajo shënoi fillimin dhe fundin e vegjetarianëve.

Fjala vegan u krijua nga Donald Watson me sugjerimin e anëtarëve të parë, z. George A. Henderson dhe gruas së tij Fay K. Henderson, që shoqëria të quhej Allvega dhe revista Allvegan.

Edhe pse dieta vegane u përcaktua herët, vetëm në vitin 1949 Leslie J Cross theksoi se shoqëria nuk kishte përkufizim të veganizmit dhe sugjeroi parimin e emancipimit të kafshëve nga shfrytëzimi nga njeriu.

Kjo më vonë u sqarua si kërkim për t'i dhënë fund përdorimit të kafshëve nga njeriu për ushqim, mallra, punë, gjueti, viviseksion dhe për të gjitha përdorimet e tjera që përfshijnë shfrytëzimin e jetës së kafshëve nga njeriu.

Kompania u regjistrua për herë të parë si një organizatë bamirësie në gusht 1964, por asetet e saj u transferuan më vonë në një organizatë të re bamirësie kur ajo u bë gjithashtu një kompani e kufizuar në dhjetor 1979.

Përkufizimi i veganizmit dhe qëllimet bamirëse të kompanisë u modifikuan dhe u rafinuan me kalimin e viteve.

Nga dimri i vitit 1988 ky përkufizim ishte në përdorim, megjithëse formulimi ka ndryshuar pak me kalimin e viteve dhe mbetet i tillë edhe sot.

[…] një filozofi dhe mënyrë jetese që synon të përjashtojë, për aq sa është e mundur dhe praktike, të gjitha format e shfrytëzimit dhe mizorisë ndaj kafshëve për ushqim, veshmbathje ose çdo qëllim tjetër; dhe në vazhdim, promovon zhvillimin dhe përdorimin e alternativave pa kafshë për të përfituar njerëzit, kafshët dhe mjedisin.

Në aspektin dietik, ai nënkupton praktikën e heqjes dorë nga të gjitha produktet që rrjedhin tërësisht ose pjesërisht nga kafshët.

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit