PRESIDENTI EMËRON KRYEMINISTRIN MË TË RI TË FRANCËS MODERNE.

Nga gazeta The Economist.

Londër, Britani e Madhe | Përparësia kushtetuese që gëzojnë të gjithë presidentët modernë francezë është e drejta për të hequr dorë nga kryeministri i tij, kur ka nevojë për një fillim të ri.

Kështu që vendimi i z. Emanuel MaKron më 8 janar 2024, për të përjashtuar znj. Elisabeth Borne, pas pak më shumë se 18 muajsh në detyrë, ishte i papritur, por jo shumë befasues.

Shumë më tepër ishte zëvendësuesi i saj: z. Gabriel Attal, ministri 34-vjeçar i arsimit. Z. Attal do të bëhet kryeministri më i ri i Francës moderne.

Vendimi, i shpallur më 9 janar 2024, është një përpjekje e z. Makron për të rivendosur mandatin e tij të dytë të trazuar.

Z. Attal është një zgjedhje e guximshme dhe jo e sigurt dhe që mbart rreziqet e veta. Ministri i Arsimit është më i ri se sa ishte z. Macron kur fitoi zgjedhjet për president në vitin 2017, në moshën 39-vjeçare.

Edhe z. Laurent Fabius, kryeministri më i ri modern francez deri më sot, ishte 37 vjeç kur u emërua.

Ai shënon një përtëritje të dukshme të politikës franceze. Z. Jordan Bardella, i cili, drejton Tubimin Kombëtar të së djathtës së fortë të znj. Marine Le Pen në zgjedhjet për Parlamentin Evropian në muajin qershor, është 28 vjeç.

Z. Macron dhe z. Attal kanë një moshë të kombinuar më të ulët se ajo e z. Xhëu Baidn (Joe Biden) të Amerikës.

Rinia në rastin e z. Attal nuk do të thotë papërvojë, por kjo është ngjeshur në një ngjitje të shkurtër dhe të shpejtë.

Z. Attal ishte gjithashtu për një kohë të shkurtër ministër buxheti nën z. Bruno Le Maire, ministri i financave, dhe ishte një zëdhënës i qeverisë kur lehtësia e tij telegjenike në debatet publike e bëri për herë të parë një emër të njohur.

Në vitin 2022 ai u rizgjodh si deputet në rajonin e Parisit. Z. Attal gjithashtu është hapur homoseksual, pasi e ka bërë publike këtë në vitin 2018.

Politikisht, z. Attal është një lloj mini-Makroni, dhe ishte një nga mbështetësit e parë të partisë politike origjinale të z. Makron, En Marche, në vitin 2016.

Ashtu si z. Makron, i cili, ishte një ish-ministër në një qeveri socialiste, z. Attal vjen nga e majta e moderuar socialdemokrate.

Ai shërbeu si këshilltar i ministrit të shëndetësisë nën z. François Hollande, atëherë president socialist.

Gjithashtu si z. Macron në ditët e tij të hershme, z. Attal e kombinon këtë me një apel për të djathtën politike.

Në periudhën e tij të shkurtër si ministër i arsimit, z. Attal fitoi lëvdata nga e djathta për ndalimin në shkolla të veshjes së abajas, një mantel mysliman i gjatë, sipas rregullave laike franceze.

Mbi të gjitha, z. Attal sjell një shkallë të popullaritetit që ekipit aktual të z. Makron i mungon shumë.

Një sondazh në dhjetor e bëri z. Attal politikanin më të njohur francez, me një vlerësim prej 40%, 13 pikë mbi atë për z. Makron, dhe përpara znj. Le Pen (37%) dhe z. Bardella (36%).

Presidenti do të shpresojë se kjo do të injektojë një entuziazëm përpara zgjedhjeve europiane dhe do të ndihmojë në uljen e epërsisë dërrmuese të sondazheve që mbahet aktualisht nga Tubimi Kombëtar.

Problemi për z. Makron, megjithatë, është se asnjë sasi energjie rinore dhe sharmi publik, nuk do të ndryshojë problemin themelor: si të vazhdohet të reformohet Franca, dhe të merren vendime të vështira, gjatë drejtimit të një qeverie të pakicës.

Z. Macron dëshiron të shtyjë përpara me reforma të mëtejshme të tregut të punës, në mënyrë që të nxisë punësimin.

Znj. Le Maire premton të frenojë shpenzimet publike. Asnjëra nga këto politika nuk do të jetë popullore.

As emërimi i z. Attal nuk do t'i bëjë republikanët e opozitës së krahut të djathtë, apo ndonjë parti tjetër, më të gatshëm për të punuar me të në një koalicion formal.

Z. Jean-Luc Mélenchon, kreu i partisë së majtë opozitare, Franca e Panënshtruar, denoncoi emërimin, duke thënë: “Attal kthehet në pozicionin e tij si zëdhënës. Zhduket zyra e kryeministrit. Monarku presidencial qeveris i vetëm me oborrin e tij.”

Përballë partive opozitare të pabindura në të majtë dhe në të djathtë, znj. Borne e zellshme dhe teknokrate bëri atë që mundi.

Pas një viti të vështirë në 2023, i shënuar nga protesta në rrugë, një javë trazirash verore dhe kaos parlamentar mbi një projektligj për emigracionin, z. Makron është i prirur të ndryshojë faqen.

Ai po luan kumar me z. Attal, jo vetëm sepse ai mund të vjedhë vëmendjen e presidentit.

Nëse kryeministri i ri e merr atë siç duhet, ai mund ta përdorë punën si një gur kilometrik, në përpjekje për të pasuar shefin e tij, i cili, është i ndaluar me kushtetutë të kandidojë për një mandat të tretë në vitin 2027.

Por emërimi i z. Attal do të irritojë pasardhës të tjerë të mundshëm nga qendra e gjerë.

Dhe nën republikën e pestë, vetëm dy ish-kryeministra, Zhorzh Pompidu (Georges Pompidou) dhe Zhak Shirak (Jacques Chirac), kanë fituar presidencën - asnjëri prej tyre menjëherë pas mbajtjes së postit të lartë të qeverisë.

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit