PUTIN IDEOLOGU.

Nga znj. Maria Snegovaya, z. Michael Kimmag dhe znj. Jade McGlynn. Uashington, Amerikë | Me luftën në Ukrainë që po shkon drejt asaj që në dukje do të jetë një dimër i përgjakshëm për Rusinë dhe Ukrainën, ka një person që nuk duket se ka vuajtur në frontin e brendshëm: Presidenti rus Vladimir Putin, vlerësimi i miratimit të të cilit ka mbetur në një nivel të lartë, edhe pse viktimat nga konflikti vazhdojnë të shtohen. Qëndrueshmëria politike e Putinit mund të jetë një surprizë për shumë njerëz që supozuan se sanksionet perëndimore, së bashku me numrin njerëzor të luftës, do të nxisnin kundërshtimin e shoqërisë ndaj luftës, dhe do të copëtonin elitat ruse, duke hapur përfundimisht derën për rrëzimin e Putinit. Por këto rrëfime fokusohen në masë të madhe në faktorët socio-ekonomikë që mbështesin kontrollin e Putinit në pushtet, dhe anashkalojnë një faktor tjetër kyç, që ndihmon në shpjegimin e mbijetesës së liderit rus: ideologjinë. Kremlini ka arritur të krijojë një botëkuptim që shpjegon pse rusët duhet të durojnë sfidat e luftës, dhe i lejon ata të kuptojnë rrethanat e tyre. Kjo ideologji është bërë një tipar i qëndrueshëm i regjimit të Putinit. Shumë analistë e kanë humbur nxitjen ideologjike të Putinit, duke hamendësuar se regjimi do të kishte pak nevojë për të. Në vend që të ndërtojë mbështetje autentike mes publikut, Kremlini mund të përdorë mjete të tilla si teknologjia e patronazhit, dhe mbikëqyrjes, për të kontrolluar shoqërinë ruse. Ideologjia, thotë ky mendim, madje mund të ndikojë tek autokratët modernë: udhëheqësit mund të jenë më fleksibël në metodat që përdorin për të ruajtur pushtetin, nëse nuk duhet t'i përmbahen një botëkuptimi të ngurtë. Disa vëzhgues kanë vënë në dukje gjithashtu oportunizmin që qëndron pas politikës së brendshme, dhe të jashtme të Putinit, mospërputhjet e mesazheve të Moskës, dhe plasticitetin e narrativave të përhapura nga propaganda ruse, si dëshmi se Putini nuk ka asnjë ideologji koherente, përveç asaj që i avancon qëllimet e tij, pasurimin dhe fuqinë vetjake. Megjithatë, në muajt e fundit, Kremlini ka publikuar një sërë dokumentesh që kërkojnë të kodifikojnë ideologjinë shtetërore. Në muajin janar të vitit 2022, për shembull, Putin lëshoi një dekret të posaçëm presidencial, që prezantoi një listë të vlerave shpirtërore dhe morale të Rusisë. Në vitin 2023, Kremlini përditësoi Parimet Themelore të Legjislacionit mbi Kulturën, një dokument që rregullon trashëgiminë kulturore ruse, dhe trashëgiminë kombëtare, për të mbrojtur një botëkuptim të përbashkët rus, dhe për të krijuar një ndërgjegje kulturore për kombin. Moska ka riparuar sistemin arsimor të vendit, si pjesë e së njëjtës përpjekje ideologjike, duke standardizuar tekstet moderne të historisë, për t'iu përshtatur linjës zyrtare propagandistike, duke kërkuar që çdo shkollë ruse të ketë një këshilltar, për të lehtësuar edukimin qytetar, dhe patriotik të nxënësve, duke udhëzuar të gjitha shkollat, të mbajnë një ceremoni të ngritjes së flamurit çdo javë, dhe masa të tjera të tilla. Këto hapa përbëjnë një përpjekje të gjerë për të rrënjosur një ideologji nga lart-poshtë, të ankoruar nga një vizion i Rusisë si një qytetërim i veçantë. Kjo shtytje ideologjike e kohëve të fundit, është vetëm faza e fundit e fushatës së qëndrueshme, dekadash të Kremlinit, për të kultivuar narrativa ideologjike specifike, në shoqërinë ruse. Që kur erdhi në pushtet, në dekadën e parë të këtij shekulli, Putini ka bërë investime të vazhdueshme, dhe në rritje në politikën e arsimit dhe kujtesës - formësimin e kuptimeve të mitologjizuara të së kaluarës për qëllime politike - për të promovuar një vizion të veçantë të identitetit rus. Kremlini ka rritur fushatat e tij ideologjike gjatë periudhave të sfidave të perceptuara të jashtme, dhe të brendshme, ndaj regjimit, duke përfshirë revolucionet me ngjyra që tronditën botën post-sovjetike në vitet e para të shekullit, valët e protestave të brendshme në Rusi dhe të Putinit. ANEKSIMI I KRIMESË NË VITIN 2014. Dhe gjatë dekadës së fundit, Kremlini ka thelluar përpjekjet e tij, duke shkuar përtej promovimit narrativ drejt angazhimit publik të drejtuar me këtë ideologji, të tilla si financimi dhe themelimi i lëvizjeve rinore, iniciativat e kujtesës historike, klubet sociale, kampet, rishfaqjet e betejës, atraksionet turistike dhe vendi i ekspozitave të gjera “Rusia - Historia ime” (të cilat janë kritikuar nga historianët profesionistë). Gjithsesi, këto përpjekje pasqyrojnë diçka si një botëkuptim koherent, në të cilin, një qytetërim rus i luftuar, por në thelb i madh, duhet të luftojë deri në fund, për të rivendosur vendin e tij të merituar në botë. Shteti rus, dhe më e rëndësishmja, udhëheqësi i tij, duhet ta udhëheqin popullin rus drejt fitores. Ekzistenca dhe mbizotërimi i ideologjisë së Kremlinit kanë implikime të rëndësishme për politikën e jashtme të SHBA-së - dhe për përpjekjet e Uashingtonit për të kundërshtuar aventurizmin ndërkombëtar të Putinit. ILUZIONET E PUTINIT. Elementet thelbësore të ideologjisë së Putinit janë të qëndrueshme nga brenda, edhe nëse nuk janë të kodifikuar në asnjë tekst. Parimi i parë është imperativi i një shteti të fortë dhe të qëndrueshëm rus. Duke i bërë jehonë temave nga epoka cariste dhe sovjetike, ky parim thotë se shteti rus mishëron thelbin historik të kombit, i cili, për shekuj ka vazhduar në forma të shumta: Perandoria Ruse, Bashkimi Sovjetik dhe Rusia e Putinit. Është shteti, thotë narrativa, ai që garanton statusin e fuqisë së madhe të Rusisë, dhe që ruan vlerat tradicionale të vendit, dhe mënyrat e jetesës. Pa shtet, nuk ka Rusi. Statizmi lidhet me një komponent tjetër të ideologjisë së Putinit: mbrojtjen e përjashtimit rus, dhe konservatorizmit kulturor, që e ruan atë. Ky element promovon një vizion gati-mesianik të Rusisë si një qytetërim shtetëror, duke huazuar shumë nga teoritë fashiste që kanë qarkulluar për më shumë se një shekull, dhe duke theksuar një aspekt civilizues, dhe madje edhe racor të identitetit rus. Rusia nuk është thjesht një entitet politik modern - është një qytetërim, një popull historik, që zotëron një kulturë unike, të rrënjosur në një grup tradicional vlerash, dhe në dashurinë për shtetin. Ky kuadër është bërë i qartë në Konceptin e Politikës së Jashtme të miratuar rishtazi nga Rusia, i cili, i referohet Rusisë në mënyrë eksplicite si një “shtet-civilizim dallues” me një “mision historikisht unik” për të siguruar zhvillimin e njerëzimit. Kjo narrativë i jep ballast ideologjik përpjekjeve të Rusisë për të sfiduar rendin ekzistues global, dhe pushtimin e saj të Ukrainës, si mbrojtje e një qytetërimi të rrezikuar rus. Shqetësimet për kolapsin e mundshëm të qytetërimit rus janë një tjetër shtyllë e ideologjisë së regjimit. Ky tregim është në gjendje të nxjerrë nga ankthet publike, që janë disi të ligjshme, duke pasur parasysh historinë e trazuar të vendit. Shpërbërja e Perandorisë Ruse në vitin 1917, dhe shpërbërja e Bashkimit Sovjetik në vitet 1990, nënshtrojnë frikën e publikut nga kaosi politik, dhe poshtërimi. Sipas Kremlinit, agresori kryesor është Perëndimi, dëshira e të cilit është të shkatërrojë Rusinë; kërcënimi kryesor për qytetërimin shtetëror rus është ndërhyrja e jashtme. Kjo histori arrin qysh në shekullin e shtatëmbëdhjetë, kur forcat polako-lituaneze pushtuan Rusinë, gjatë një krize politike të njohur si Koha e Telasheve, dhe shtrihet gjatë pushtimit francez të Rusisë, në vitin 1812, nën Napoleonin, dhe sulmit gjerman të vitit 1941 - ndaj Rusisë - nën drejtimin e Hitlerin. Zgjerimi i NATO-s dhe “revolucionet me ngjyra” në botën post-sovjetike. Këto ngjarje përbëjnë, sipas narrativës së Kremlinit, një projekt shekullor nga ana e pushtuesve perëndimorë, për të krijuar dhe më pas për të shfrytëzuar një Rusi të dobësuar, për të grabitur pasurinë e saj, dhe për të zhdukur kulturën e saj, dhe për ta zëvendësuar atë me vlera të huaja. Themelore për ndërtimin e ideologjisë së Kremlinit është armatizimi i kujtesës, dhe krijimi i miteve rreth Luftës së Dytë Botërore, e njohur në Rusi si Lufta e Madhe Patriotike. Lufta e Dytë Botërore dominon narrativën anti-perëndimore të Kremlinit, në të cilën, Perëndimi është i përfshirë në historinë e agresionit nazist, një trillim i informuar nga besimi sovjetik, se nazizmi ishte pjesë e një komploti më të gjerë anti-sovjetik në Perëndim. Sipas Kremlinit, Bashkimi Sovjetik e mundi Hitlerin i vetëm, dhe e çliroi botën nga murtaja naziste. Ky tregim i deformuar historik ka ndihmuar në justifikimin e agresionit të Putinit në Ukrainë, për të cilin, ai pretendon se drejtohet nga forcat naziste të ringjallura, që gëzojnë mbështetjen e Perëndimit. Për të fshirë edhe një herë kërcënimin nazist, pohon Putini, Rusia duhet të kujtojë fitoren e saj të shenjtë në Luftën e Madhe Patriotike. Kjo histori forcon përpjekjet e Kremlinit për të rrënjosur një ndjenjë lufte të përhershme me Perëndimin, dhe për të krijuar një unitet kombëtar të pakushtëzuar, nga lart-poshtë, pa të cilin, Rusia do të bjerë sërish viktimë e rrethimit të jashtëm. Këto fije ideologjike, së bashku, përbëjnë një teori të thjeshtë, dhe të kuptueshme, se si funksionon bota. Vetë Putini ka hedhur baza ideologjike për dekada, duke punuar për të unifikuar opinionin rus, në mbështetje të regjimit. Dhe përpjekja për indoktrinim e Kremlinit jo vetëm që po jep rezultat; ndërsa lufta në Ukrainë vazhdon, ajo gjithashtu po përshpejtohet. SHTËPIA NE RUSI JETON. Disa faktorë po e ndihmojnë Kremlinin të konsolidojë dhe intensifikojë fushatën e tij ideologjike. Së pari, shumë prej narrativave të përhapura nga regjimi bazohen në qëndrime që tashmë janë rrënjosur thellë në shoqërinë ruse. Në vazhdën e rënies së Bashkimit Sovjetik, shoqëria ruse përjetoi diçka si një zbrazëti ideologjike. Putin shfrytëzoi rastin; ku liberalët në masë të madhe nuk arritën të krijonin një identitet kolektiv rus pro-perëndimor, Putini thjesht adoptoi shumë nga temat kuazi-sovjetike, dhe cariste, që ishin tashmë të njohura në Rusi, duke përfshirë statusin e fuqisë së madhe të Rusisë, përjashtimin kulturor, dhe antiperëndimorizmin. Versioni i Putinit i identitetit rus u tregua i pëlqyeshëm pjesërisht për shkak të një predispozicioni rus ndaj patriotizmit “të verbër dhe militant”: besimi se dikush duhet të mbështesë vendin e tij, pavarësisht nëse është i drejtë apo i gabuar, se kombi mund të ndjekë interesat e tij edhe në kurrizin e të tjerëve, dhe se detyrimi ia kalon kompromisit ose negociatave. Së dyti, lakueshmëria e ideologjisë së Putinit e ndihmon regjimin të akomodojë ndryshimet, të zbusë mospërputhjet dhe t'u bëjë thirrje zonave të ndryshme pa e minuar mesazhin e tij thelbësor. Ndryshe nga ideologjia marksiste-leniniste e presidentit kinez Shi Xhinping (Xi Jinping), për shembull, botëkuptimi i Putinit nuk është i shprehur në tekste filozofike, por, përthithet përmes shenjave, simboleve dhe kulturës popullore, duke e bërë atë të aksesueshëm për grupet më pak intelektuale dhe më pak të shkolluara. Në mungesë të një linje definitive partiake, rusët nuk kanë nevojë të japin miratimin e tyre të plotë, për ideologjinë e Putinit. Ata mund të japin pëlqimin e pjesshëm, ose thjesht të jetojnë në ambientin e tij. Në vend që të përpiqet t'i bëjë të gjithë besimtarë të vërtetë në një ide fikse, propaganda e Putinit ofron një menu opsionesh. Rusët mund të zgjedhin mesazhet që rezonojnë më shumë për ta – dhe që racionalizojnë më së miri veprimet e Kremlinit. Mes cikleve të rrjedhshme të lajmeve, ata mund ta bëjnë këtë pa fërkime ideologjike. Së treti, megjithëse vëzhguesit shpesh pretendojnë se kësaj ideologjie i mungon një vizion largpamës për Rusinë, Kremlini në fakt ofron një vizion të tillë, të ushqyer nga një kombinim i fuqishëm dhe efektiv i nacionalizmit, pakënaqësisë dhe nostalgjisë. Oferta e Kremlinit është në thelb për ta bërë Rusinë përsëri të madhe: e ardhmja e Rusisë, sugjeron Kremlini, do të jetë më e mirë, sepse do të duket më shumë si e kaluara, me vendin që i është rikthyer lavdia e mëparshme, dhe statusi ndërkombëtar. Nga ky vizion rrjedh pretendimi i Moskës për një rol të fuqishëm global, në të cilin, një Perëndim në rënie, dhe një rend multipolar në zhvillim do të mundësojnë kthimin e Rusisë (dhe partnerit të saj, Kinës). Misioni i Rusisë në këtë rend të ri, premton Kremlini, është të çlirojë vendet e tjera nga kolonizimi kulturor dhe hegjemonia e SHBA-së. Së katërti, pjesa e popullsisë ruse e gatshme dhe e aftë për t'iu kundërvënë këtyre tendencave ideologjike po zvogëlohet me shpejtësi. Edhe para pushtimit të Ukrainës nga Putini, liberalët properëndimorë përbënin vetëm shtatë deri në tetë përqind të shoqërisë ruse. Rusët e rinj, të cilët priren të jenë më liberalë dhe properëndimorë, kanë shkallë më të ulët të pjesëmarrjes politike. Që kur Putini filloi sulmin e tij ndaj Ukrainës në shkurt 2022, liberalët janë larguar në mënyrë aktive nga vendi; nga të paktën 800000 rusë që janë larguar që atëherë nga Rusia, shumë prej tyre janë më të rinj, më kundër luftës dhe më properëndimorë se rusët e zakonshëm. Së bashku me një luftë të zgjatur pushtuese, dhe rritje të përpjekjeve për indoktrinim, të udhëhequr nga shteti, këto tendenca demografike, dhe politike, parashikojnë një publik rus të gatshëm t'i përqafojë këto besime, edhe më me vendosmëri - dhe të bëhet edhe më mosbesues ndaj kritikëve dhe kundërshtarëve ideologjikë të Putinit. NJË RAST I IDENTITETIT RUS. Ideologjia e Kremlinit nuk është e pathyeshme. Sipërmarrjet ideologjike të regjimit kanë dobësi, veçanërisht nëse lufta në Ukrainë zvarritet. Së pari, rrëfimet e Kremlinit, ndonëse të njohura, janë gjithashtu të holla dhe performuese, dhe për këtë arsye, nuk mund të mbështesin sakrificat e kërkuara nga lufta. Rusët priren të mbështesin narrativat e promovuara nga shteti, për sa kohë që ato nuk ndërhyjnë në mirëqenien e tyre vetjake, dhe mund të lodhen nga të gjitha sakrificat që u kërkohen. Hyrja e luftës në jetën e përditshme tashmë mund të jetë duke e zhvendosur valën. Sondazhet kanë treguar, për shembull, një rënie të mbështetjes për luftën, midis rusëve që banojnë në rajonet fqinje me Ukrainën, të cilat, janë zonat më të mundshme për t'u prekur nga sulmet ushtarake dhe sulmet me dron. As Kremlini nuk ka monopol mbi ideologjinë në Rusinë e sotme. Mungesa e shtetit në pjesën më të madhe të jetës publike, veçanërisht mungesa e një rrjeti sigurie sociale dhe ekonomike, kanë krijuar forma të reja të aktivizmit të komunitetit, dhe ndihmës së ndërsjellë, që mund të evoluojnë përfundimisht në forca politike më vete. Rebelimi i dështuar nga udhëheqësi i kompanisë paraushtarake Uagner (Wagner), Jevgeni (Yevgeny) Prigozhin, në muajin qershor, tregoi gjithashtu mundësinë e një sfide alternative të krahut të djathtë – një sfidë e nxitur nga një zhgënjim me performancën e gabuar të Rusisë në fushën e betejës ukrainase, dhe një kërkesë për një qasje më të pakufishme ndaj luftës. Ka ende vend për sfidues ideologjikë. Nëse lufta do të sjellë një taksë të papranueshme për popullsinë, ose nëse Rusia mund të mposhtet nga Ukraina, këto alternativa mund të kenë sukses aty ku përpjekjet e regjimit për ndërtimin e ideologjisë dështojnë. IDEOLOGJIA E KREMLINIT NUK ËSHTË E PATHYESHME.

Megjithatë, perspektiva e përgjithshme mbetet e zymtë. Fleksibiliteti i makinës ideologjike të Putinit, thjeshtësia e narrativave të saj, dhe ndjeshmëria e rusëve ndaj mitbërjes së ndikuar nga historia, sugjerojnë se kjo pikëpamje është këtu për të qëndruar, dhe madje mund të rrënjoset më tej në shoqërinë ruse.

Pavarësisht të metave të saj, fushata ideologjike e Putinit ka kultivuar me sukses mbështetjen brenda publikut rus.

Botëkuptimi që ai frymëzon do të shërbejë si një mburojë kundër sfidave të ardhshme ndaj regjimit të tij.

Dhe siç ka treguar lufta e agresionit të Putinit në Ukrainë, konfigurimi i mendimit gjeopolitik dhe qytetërues i Kremlinit mund të jetë rrënjësisht destabilizues jashtë kufijve të Rusisë.

Politika e SHBA duhet të pasqyrojë ekzistencën e një ideologjie ruse.

Botëkuptimi i Rusisë i frymëzuar nga Kremlini nuk është diçka që mund të gërryhet, ose të përmbyset nga Uashingtoni.

Megjithatë, politikëbërësit mund ta përdorin atë si një dritare në regjimin Putinist, dhe në marrëdhëniet midis shtetit dhe shoqërisë në Rusinë bashkëkohore.

Si një mjet i mirëpërpunuar për të justifikuar veprimet e Kremlinit për publikun rus, kjo ideologji është modestisht parashikuese e sjelljes së Moskës – e synimit të saj për të zhvilluar një luftë të gjatë në Ukrainë, dhe për të shtyrë kundër fuqisë dhe ndikimit perëndimor në shkallë globale.

Nëse një Rusi e mobilizuar ideologjikisht nuk mund të transformohet nga jashtë, veprimet e saj agresive do të duhet të frenohen – diçka që Shtetet e Bashkuara tashmë po ndihmojnë për ta bërë në Ukrainë, dhe në mbarë Evropën.

Shtetet e Bashkuara gjithashtu nuk duhet të ngatërrojnë Rusinë me ideologjinë e Kremlinit.

Gjatë gjithë Luftës së Dytë Botërore, Shtetet e Bashkuara ruajtën një dallim midis Gjermanisë naziste, dhe kulturës gjermane – duke u dhënë strehë dhe shtetësi, për shembull, kritikëve të regjimit të Hitlerit, duke përfshirë shkrimtarin gjerman Thomas Mann.

Sot, Shtetet e Bashkuara duhet të financojnë komunitetet, dhe institucionet e diasporës, që ushqejnë pikëpamje të ndryshme, për të kaluarën e Rusisë, dhe të ardhmen e Rusisë, dhe duhet të bëjnë ç'është e mundur, për të projektuar gazetarinë, debatet, librat dhe kulturën e kësaj “Rusie tjetër” përsëri në Rusinë e Putinit.

Këto përpjekje, do të përbënin një investim afatgjatë, në një Rusi ideologjikisht të larmishme, dhe do të ndihmonin t'u kujtonin rusëve se ka alternativa ndaj ideologjisë mbretërore – që, me fjalë të tjera, një Rusi tjetër nuk është e pamundur.

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit