REVISTA “THE LANCET PLANETARY HEALTH”: PSE ORIZI DO TË BËHET USHQIM I RREZIKSHËM PËR SHËNDETIN DHE NJËKOHËSISHT KANCEROZ DERI NË VITIN 2050?

Uashington, Amerikë | Orizi, ushqimi kryesor i gjysmës së popullsisë së botës, mund të bëhet një kërcënim për shëndetin deri në vitin 2050.

Alarmi u ngrit nga një studim i Shkollës së Shëndetit Publik Mailman të Universitetit të Kolumbisë, i cili, tregoi se si ndryshimi i klimës (një rritje në temperaturat mbi 2 °C dhe në nivelet e dioksidit të karbonit në atmosferë) po shkakton përqendrime gjithnjë e më të larta të riprodhimit, veçanërisht në rajonin aziatik ku është një rrezik potencial për shëndetin dhe ushqimin bazë.

“Për shkak se orizi është një ushqim bazë në shumë pjesë të botës”, tha z. Ljuis (Lewis) Ziska, autori i parë i studimit.

Këto ndryshime mund të çojnë në një rritje të konsiderueshme të barrës globale të kancerit, diabetit, sëmundjeve kardiovaskulare dhe problemeve të tjera shëndetësore të lidhura me arsenikun.

Detajet e hulumtimit, të kryera në bashkëpunim me kolegët në Shkollën e Shëndetit Publik Johns Hopkins Bloomberg dhe Akademinë Kineze të Shkencave, u botuan në The Lancet Planetary Health.

Efektet shëndetësore të arsenikut: Tashmë sot, arseniku, një kancerogjen i njohur për njerëzit sipas Agjencisë Ndërkombëtare për Kërkime mbi Kancerin grumbullohet në oriz, veçanërisht në formën e tij inorganike (më toksike).

Kjo për shkak se orizi rritet në tokë të përmbytur, e cila, mund të përmbajë arsenik në ujë dhe tokë, e cila, absorbohet nga rrënjët dhe më pas grumbullohet në kokrra.

Studimet kanë treguar se kjo substancë ka efekte të shumta të dëmshme në organizëm që mund të variojnë nga problemet e lëkurës deri te sëmundjet më serioze si sëmundjet kardiovaskulare dhe kanceri i mushkërive, fshikëzës dhe lëkurës.

Jo vetëm kaq, provat e reja sugjerojnë gjithashtu se ekspozimi i arsenikut mund të lidhet me diabetin, rezultatet e pafavorshme të shtatzënisë, problemet neurozhvillimore dhe efektet në sistemin imunitar.

“Në fakt - tha z. Ziska - marrja e orizit në rajone të tilla si Kina jugore dhe Azia juglindore dhe jugore është tashmë një burim i rëndësishëm i rrezikut të arsenikut dietik dhe kancerit”.

Duke kombinuar disa teknika të avancuara modelimi, studiuesit matën efektet e rritjes së temperaturave dhe CO2 (dioksidit të karbonit) atmosferik në 28 varietete orizi të rritura në shtatë vende aziatike (Bangladesh, Kinë, Indi, Indonezi, Myanmar, Filipine dhe Vietnam) gjatë një periudhe dhjetëvjeçare dhe vlerësuan rritjen e rrezikut shëndetësor në nivelet e ardhshme të arsenikut.

Deri në vitin 2050, rritja eksponenciale e niveleve të arsenikut vlerësohet të shkaktojë një rritje të mprehtë të kancerit, veçanërisht kancerit të mushkërive dhe fshikëzës, por gjithashtu do të çojë në një rritje të sëmundjeve të zemrës, diabetit dhe problemeve të tjera shëndetësore jo kanceroze.

Kina, në veçanti, do të ketë numrin më të madh të rasteve, me rreth 13.4 milionë raste të kancerit të lidhura me ekspozimin ndaj arsenikut që rrjedh nga orizi.

Ndryshimet klimatike rritin nivelet e arsenikut në oriz: Sipas z. Ziska, ndryshimet klimatike po ndryshojnë përbërjen kimike të tokës, duke favorizuar akumulimin e arsenikut në kokrrat e orizit dhe duke rritur rrezikun e kontaminimit.

Për më tepër, thatësira dhe mungesa e ujit, dy efekte të drejtpërdrejta të ndryshimeve klimatike, i ekspozojnë më tej të korrat ndaj niveleve të larta të arsenikut, duke e përkeqësuar situatën.

Një problem veçanërisht serioz në vendet aziatike, ku orizi është burimi kryesor i të ushqyerit për popullsinë.

Si të reduktoni rreziqet për shëndetin: Studimi thekson nevojën për veprime urgjente për të reduktuar ekspozimin ndaj arsenikut dhe për të mbrojtur miliona njerëz nga rreziqet që lidhen me konsumimin e orizit të kontaminuar.

Midis tyre, shkencëtarët sugjerojnë mbarështimin e bimëve për të minimizuar marrjen e arsenikut nga bimët, menaxhimin më të mirë të tokës në fushat e orizit dhe praktikat më të sigurta të tokës.

“Masa të tilla, së bashku me iniciativat e shëndetit publik të fokusuara në edukimin e konsumatorëve dhe monitorimin e ekspozimit, mund të luajnë një rol kritik në zbutjen e ndikimit të ndryshimeve klimatike në shëndet dhe konsumin e orizit”, përfundoi z. Ziska.

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit