PJESA E PARË: SEPSE BILANCI I PAQËSORIT KA TË BËJË EDHE ME EUROPËN.

Nga z. Federiko Xhulian (Federico Giuliani).

Romë, Itali | Paqësori, ose nëse duam Indo-Paqësori, është epiqendra e fundit e konkurrencës midis Shteteve të Bashkuara dhe Kinës.

Duke filluar si një luftë tregtare dhe duke vazhduar si një konfrontim ideologjik, ballë për ballëja kino-amerikane do të hyjë në një fazë të re.

Shumë më e rrezikshme se ato të mëparshmet, për shkak të rrezikut për të shkaktuar një konflikt të vërtetë ushtarak, dhe gjithashtu më e paparashikueshme, për shkak të variablave të shumtë dhe të shumtë në terren.

Rajoni në fjalë ka në fakt një peshë më të madhe gjeopolitike sesa njihet gjerësisht, pasi kontrolli efektiv i tij, i lejon fituesit të mosmarrëveshjes të dominojë skenën globale.

Për Uashingtonin, i cili, gjithmonë e ka konsideruar veten një fuqi detare, Paqësori është autostrada e preferuar që lidh Perëndimin me Lindjen.

Për më tepër, botëkuptimi me qendër amerikanizmin bazohet në ruajtjen e lirisë, si dhe në garantimin e sigurisë dhe stabilitetit.

Po flasim për koncepte që nuk përshtaten mirë me rrjetin interpretues të protagonistit tjetër, Kinës, e cila, e koncepton planetin si një komunitet me një të ardhme të përbashkët”, flet për “marrëdhënie fituese” - ku biznesi nuk ndikohet nga mangësitë hipotetike demokratike të partnerëve të tjerë - dhe miraton një formulë të re politike, “socializëm me karakteristika kineze”, pole veç sistemit amerikan, dhe synon të kthehet në qendër të skenës ndërkombëtare në mënyrën e vet.

Nga këndvështrimi i saj, Kina e percepton të gjithë zonën Indo-Paqësore si një lloj paradhome, për t'u kapërcyer për të projektuar forcën e saj - jo vetëm ekonomike - përtej kufijve aziatikë. Harta nga z.Alberto Bellotto (Rëndësia e Indo-Paqësorit).

Pengesa kryesore që e pengon Pekinin të arrijë objektivin e tij të dëshiruar është e ashtuquajtura Strategjia e Zinxhirit të Ishujve, e konceptuar nga Sekretari i atëhershëm i Shtetit i SHBA-së, Xhan Foustër Dalles (John Foster Dulles), në vitin 1951, në kulmin e Luftës së Ftohtë.

Z. Dalles (Dulles) besonte se potenciali i një aleance kino-sovjetike mund të kufizohej, apo edhe të eliminohej, duke krijuar një zinxhir kontrolli në Paqësorin Perëndimor, duke përdorur aleatët lokalë.

Zinxhiri i parë i ishullit fillon me Ishujt Kuril, dhe përfundon midis Borneos dhe pjesës veriore të Filipineve.

Në versionin më të përhapur, zinxhiri i dytë i ishujve do të përfshinte ishujt japonezë Ogasauara (Ogasawara) dhe Vulkano (Vulcano), si dhe ishujt Mariana (përfshirë ishullin Guamin, një bazë e rëndësishme ushtarake amerikane), të cilët, janë pjesë e territorit të Shteteve të Bashkuara.

Së fundi, zinxhiri i tretë fillon nga Ishujt Aleutian, dhe përfundon në Oqeani, me vëmendje të veçantë në Ishujt Havai, të cilët, janë gjithashtu pjesë përbërëse e territorit të Shteteve të Bashkuara, si dhe vendndodhjet e bazave detare amerikane.

Epo, sot këto zinxhirë përfaqësojnë tre barriera që mbysin ëndrrat e lavdisë së Kinës, duke e shtypur atë përgjatë brigjeve të saj, dhe, në fakt, duke e penguar atë të bëhet (ose të kthehet në të qenit) një fuqi detare.

Me ardhjen e presidentit Xhëu Baidn (Joe Biden) në Shtëpinë e Bardhë, Shtetet e Bashkuara e kanë vënë sërish Paqësorin në krye të agjendës prioritare.

Uashingtoni e ka ngritur Dialogun Katërpalësh të Sigurisë, grupin që lidh Shtetet e Bashkuara me Australinë, Indinë dhe Japoninë, në një samit të rregullt.

Ajo gjithashtu ra dakord të ndihmonte Australinë të ndërtonte nëndetëse me energji bërthamore, sipas paktit AUKUS me Mbretërinë e Bashkuar.

Strategjia Indo-Paqësore e Shtëpisë së Bardhë, e publikuar në shkurt 2022 (e disponueshme), përmendi gjithashtu aleatët, ose aleancat, më shumë se 30 herë në një dokument 19 faqesh.

Por nëse Shtetet e Bashkuara të presidentit Baidn (Biden) janë të ndryshme nga ato të z. Danlld Tramp (Donald Trump), Kina e presidentit Shi Xhinping (Xi Jinping) është gjithashtu larg vendit të udhëhequr nga Ten Shiaopingu (Deng Xiaoping), ose Hu Xhintao (Hu Jintao) në dekadat e fundit.

Pas vitesh në heshtje, Republika Popullore e Kinës nuk është më e kënaqur të ulet dhe të presë kohën e saj.

Përkundrazi, ajo pohon me forcë interesat e saj kombëtare, dhe shtyn të rishikojë strukturat rajonale dhe ndërkombëtare.

Presidenti Shi (Xi), ndër të tjera, ka militarizuar Detin e Kinës Jugore, pasi i premtoi Presidentit Obama se nuk do ta bënte këtë, rriti presionin për të zgjidhur çështjen e Tajvanit, dhe zgjodhi të forcojë Ushtrinë Çlirimtare Popullore, duke përfshirë marinën. Harta nga z. Alberto Bellotto (Variabla e BE-së).

Megjithatë, është e pamundur të analizohet sfida SHBA-Kinë në (Indo-Paqësor), pa folur për Bashkimin Evropian.

Gjithashtu për shkak se Indo-Paqësori krijon 60% të Prodhimit të Brendshëm Bruto global, dhe dy të tretat e rritjes globale, ai është destinacioni i dytë i eksportit të Bashkimit Europian, dhe pret katër nga dhjetë partnerët kryesorë tregtarë të Brukselit.

Prandaj, destabilizimet rajonale e vënë në rrezik biznesin dhe tregtinë. Një sinjal i qartë i drejtimit në të cilin po shkojmë, është forcimi i fuqishëm ushtarak i zonës.

Pjesa e Indo-Paqësorit në shpenzimet ushtarake globale u rrit nga 20% në vitin 2009, në 28% në vitin 2019, dhe po rritet më tej.

Me fjalë të tjera, kjo do të thotë se vendet në këtë rajon po investojnë shumë në ushtritë e tyre, sepse, nuk janë të sigurt se çfarë do të sjellë e ardhmja.

Prandaj, interesi i fuqive evropiane është pikërisht ky: që sistemi rajonal të mbetet i hapur dhe i rregulluar.

Eksportet evropiane në vendet e ASEAN-it, për shembull, u rritën nga 54 miliardë euro në vitin 2010, në 85 miliardë euro në vitin 2019, ndërsa importet nga vendet e ASEAN-it u rritën edhe më shumë, nga 72 miliardë euro në vitin 2019 në 125 miliardë euro.

Deri në vitin 2050, ASEAN do të bëhet ekonomia e katërt më e madhe në botë. Dhe Bashkimi Europian nuk dëshiron të mbetet në rreshtin e dytë apo të tretë.

Në fushën ushtarake, në të kaluarën Bashkimi Europian ia kishte deleguar gjithmonë Shteteve të Bashkuara çështjet e mbrojtjes dhe sigurisë së Indo-Paqësorit.

Me ardhjen e Kinës së presidentit Shi (Xi), stërvitjet e përbashkëta ushtarake midis fuqive evropiane, dhe partnerëve të ndryshëm lokalë janë shtuar, në përputhje me drejtimin e SHBA.

Në çdo rast, meqenëse Bashkimi Europian nuk ka marrë ende një qëndrim të fortë, për asnjë nga çështjet e sigurisë së Indo-Paqësorit, Brukseli deri më tani, është konsideruar si një lojtar dytësor.

Megjithatë, në rast se tensionet mes Uashingtonit dhe Pekinit do të çonin në një përplasje ushtarake, në varësi të asaj që ndodh, Europa rrezikon të përfundojë në syrin e stuhisë së bashku me SHBA-në.

Kjo është arsyeja pse kontinenti europian nuk mund të mos jetë i gatshëm për çdo eventualitet.

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit