SIMPATIA ME DJALLIN: GËNJESHTRA E ZGJERIMIT TË NATO-s.

Nga z. Maciej Bukouski (Bukowski).

Krakov, Poloni | Kremlini ka arritur diçka që edhe propaganduesit e tij më të zjarrtë mund ta kishin konsideruar të pamundur: figurat perëndimore tani i bëjnë jehonë të pavërtetave të tij.

Tre dekada pas përfundimit të Luftës së Ftohtë, një nga gënjeshtrat më të vazhdueshme të Rusisë po fiton tërheqje të re në debatin perëndimor: pretendimi se zgjerimi i NATO-s drejt lindjes provokoi luftën e Rusisë kundër Ukrainës.

Është një histori e shtyrë prej kohësh nga Moska, por tani e përforcuar nga zëra të papritur në Perëndim.

Fjalimi i ekonomistit amerikan, Prof. Stoun (Stone), i cili e quan Vladimir Putinin një lider të madh, shkoi aq larg sa vajtoi humbjen e një partneriteti të vërtetë paqësor midis Rusisë dhe SHBA-së dhe fajësoi idiotët në Perëndim për provokimin e Rusisë, një mik të njerëzimit.

Zgjerimi i supozuar i NATO-s është gënjeshtra që nuk do të vdesë. Apeli i këtij argumenti është i qartë - ai e zvogëlon një luftë komplekse të një agresori perandorak që rifillon marshimin e tij të pushtimit në një histori të thjeshtë të provokimit perëndimor dhe viktimizimit rus.

Kombet e vogla që kanë nxituar të sigurojnë sigurinë e tyre nëpërmjet anëtarësimit në aleancë thjesht injorohen, trajtohen si dëme kolaterale ose si mashtrime mendore të Shteteve të Bashkuara mashtruese.

Në zemër të gënjeshtrës është një premtim i supozuar i ofruar nga sekretari i Shtetit i ShBA-ës, Xheims Beikër (James Baker) për udhëheqësin sovjetik Mikhail Gorbaçov (Gorbachev) në bisedimet në Moskë më 9 shkurt të vitit 1990.

Gjatë negociatave për të ardhmen e Gjermanisë, z. Beikër (Baker) i tha rusit se: “nuk do të kishte një shtrirje të juridiksionit të NATO-s për forcat e NATO-s një inç në lindje”.

Kjo vërejtje e përmendur shpesh i referohej vetëm vendosjes së trupave të NATO-s në Gjermaninë lindore pas ribashkimit.

Nuk kishte asnjë lidhje (dhe as nuk mund të kishte) me vendimet e mundshme të ardhshme nga kombet sovrane në Evropën Qendrore dhe Lindore.

Mikhail Gorbaçovi (Gorbachev) e konfirmoi këtë në vitin 2014, duke deklaruar se çështja e zgjerimit të NATO-s nuk u diskutua fare përtej Gjermanisë.

Dokumentet e deklasifikuara tregojnë se nuk ishte bërë asnjë angazhim, megjithëse Beikër (Baker) më vonë pranoi se gjuha e tij ishte e pasaktë dhe se ai ishte përkulur pak përpara në skitë e mia në atë.

Fakti që asnjë terminologji e tillë nuk u përfshi në asnjë traktat me siguri e dëshmon këtë.

Nëse Gorbaçovi do ta kishte dashur këtë, ai do të kishte këmbëngulur. Në fakt, ai tha se çështja e zgjerimit të NATO-s përtej Gjermanisë thjesht nuk u diskutua, fare.

Vlen gjithashtu të theksohet se në fillim të presidencës së tij, në vitin 2000, Putini deklaroi se Rusia vetë mund të anëtarësohej në NATO, gjë që nuk ishte vërejtja e një njeriu që vlon nga indinjata për pranimin e Evropës Qendrore një vit më parë. “Është me vështirësi që e imagjinoj NATO-n si një armik”, tha ai për BBC-në.

Rrëfimtaria (narrative) e një premtimi të thyer perëndimor është një trillim, i kultivuar me kujdes nga Moska pas faktit për të justifikuar agresionin e saj.

Ajo që ndodhi në të vërtetë ishte se nga mesi i viteve 1990 e tutje, vendet e reja të pavarura - Polonia, Republika Çeke, Hungaria e atëhershme liberale demokratike, Estonia, Letonia, Lituania, Rumania, Bullgaria dhe të tjera - po godisnin derën e NATO-s.

Presidenti çek Vaslav (Václav) Havel argumentoi në vitin 2002 se: “zgjerimi i aleancës shënoi fundin përfundimtar të fuqive të mëdha që ndajnë vendet e vogla ose më të vogla evropiane midis tyre pa pyetur mendimin e këtyre të fundit ...

Evropa nuk është më dhe nuk duhet të ndahet më kurrë mbi kokat e popullit të saj dhe kundër vullnetit të tyre në çdo sferë interesi ose ndikimi”.

Ai foli për Evropën Qendrore dhe Lindore, ku kujtimet e pushtimit kolonial rus ishin të freskëta.

Ato kombe kërkuan mbrojtje. Ata nuk u mashtruan nga Uashingtoni; ata e kuptonin shumë mirë historinë e tyre. Për ta, anëtarësimi në NATO ishte një mburojë, jo një kamë.

Putini e kuptoi këtë shumë mirë. Rusia është një vend i ndërtuar mbi shkeljen e vazhdueshme dhe ndonjëherë rastësore të kufijve ndërkombëtarë.

Ajo sulmoi Çeçeninë në vitet 1990, Gjeorgjinë në vitin 2008, Krimenë dhe Donbasin që nga viti 2014 dhe tani është përfshirë në pushtimin në shkallë të plotë të Ukrainës për të fshirë pavarësinë e saj për tre vjet.

Kremlini ka përdorur energjinë si armë, ka destabilizuar qeveritë dhe ka ndërhyrë në zgjedhjet në të gjithë Evropën.

Veprimet e Moskës nuk janë një përgjigje ndaj zgjerimit të NATO-s, por pjesë e një strategjie të qëndrueshme të dominimit rajonal.

Prandaj është dëshpëruese të shohësh qytetarë të shquar në vendet demokratike të përsërisin pretendimet ruse.

Kjo tendencë për të mbithjeshtuar realitetet komplekse gjeopolitike pasqyron një problem më të thellë.

Pas rënies sovjetike, shumë në Perëndim besuan se Rusia mund të integrohej në një rend ndërkombëtar të bazuar në rregulla.

Administratat e njëpasnjëshme të ShBA-ës përqafuan përrallën e fundit të historisë, ia hoqën prioritet Rusisë dhe minimizuan ambiciet e Kremlinit.

Naiviteti i ShBA-ës dhe i Evropës për Rusinë nuk kufizohet vetëm tek politikanët.

Analistët, diplomatët dhe akademikët kanë supozuar shumë shpesh se veprimet e Moskës ishin reaktive dhe të rrënjosura në frikën e rrethimit.

Ata nuk arritën të kuptonin se strategjia ruse ishte proaktive, e bazuar në nostalgjinë perandorake dhe besimin, të ngulitur thellë në Kremlin, se Rusia është e destinuar të udhëheqë botën sllave dhe të dominojë tokat e perandorisë së saj të mëparshme.

Mizoritë e kryera nga forcat ruse në Ukrainë - qytete të rrafshuara, varre masive, dhoma torturash për fëmijët e zbuluar në Kherson të çliruar - nuk janë veprime të një shteti që vepron nga frika.

Ato janë shenjat dalluese të një fushate pushtimi dhe nënshtrimi. E megjithatë, disa si z. Saks (Sachs) thonë që gjëja më e mirë për Baltikët është të ndalojnë rusofobinë e tyre.

Ndërsa politikanët populistë si udhëheqësi i djathtë i Britanisë së Madhe, Nigel Farage, në mënyrë të parashikueshme vazhdojnë të argumentojnë se Rusia u shty në një farë mënyre në luftë agresive, është alarmante të dëgjosh një amerikan të mençur botëror si z. Saks (Sachs) që bën një rast miqësor ndaj Kremlinit që shtetet baltike duhet të miratojnë qasjen e mëposhtme: “Mos e provokoni fqinjin, kjo nuk është e gjitha”.

Siç shkroi Vladislav Surkov, ish-strategu politik i Putinit, në vitin 2019, Rusia nuk ndërhyn vetëm në zgjedhje - ajo ndërhyn me mendjet, aq sa ata nuk dinë çfarë të bëjnë me ndërgjegjen e tyre të ndryshuar.

Politikanët dhe mendimtarët perëndimorë, të formuar nga ky manipulim, shpesh nuk e kuptojnë se si kanë ndryshuar pikëpamjet e tyre.

Por Surkov u mburr gjithashtu se: “vetëdija për të qenë popull... e paracakton formën e tij”.

Kjo vlen për Rusinë - dhe për Ukrainën. Ideja që Ukraina duhet të tregtojë sovranitetin e saj për paqen është strategjikisht marrëzi.

Siç tha aktivistja ukrainase dhe ish-deputetja Lesia Orobets: “Ne kemi mësuar se nëse luftojmë rusët, ne vdesim me mijëra. Nëse i dorëzohemi rusëve, ne vdesim me miliona”.

Është çmenduri të mendosh se siguria e Evropës mund të blihet duke qetësuar paranojën ruse.

Ukrainasit po luftojnë për identitetin dhe të ardhmen e tyre. Nëse ne evropianët dëshirojmë të njëjtën gjë, duhet të jemi aq të vendosur sa ata. Ne nuk mund të gjunjëzohemi para Kremlinit.

Z. Maciej Bukouski (Bukowski) është një anëtar jorezident në Qendrën për Analizën e Politikave Evropiane (CEPA). Ai është ekspert i diplomacisë klimatike dhe sigurisë së energjisë, dhe kandidat për doktoraturë në Institutin e Shkencave Politike dhe Marrëdhënieve Ndërkombëtare në Universitetin Jagiellonian në Krakov.

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit