U ARRIT TË KRIJOHET HARTA MË E DETAJUAR E VALËVE GRAVITACIONALE NË UNIVERS.

Paraqitja artistike e valëve gravitacionale dhe një nga antenat e teleskopit radio MeerKaT.

Milano, Itali | Është marrë harta më e detajuar e valëve gravitacionale me frekuencë të ulët që përshkojnë universin dhe që mund të lindin nga një lloj kërcimi spirale i çifteve të vrimave të zeza supermasive.

Rezultati është botuar në tre artikuj në revistën Monthly Notices of the Royal Astronomical Society dhe është për shkak të bashkëpunimit ndërkombëtar MeerKAT Pulsar Timing Array (Mpta) në të cilin Italia merr pjesë me Institutin Kombëtar të Astrofizikës, në veçanti seksionin e saj në Kalieri (Cagliari), dhe me Universitetin e Milanos-Bicocca.

“Zbulimi shënon një moment vendimtar në kërkimin mbi valët gravitacionale”, vëzhgon z. Andrea Possenti i INAF në Kalieri dhe anëtar i bashkëpunimit MPTA që nga themelimi i tij në vitin 2018.

Në fakt, ai hap dyert, shtoi ai, për astronominë e gravitacionit. valë me frekuencë ultra të ulët dhe ofron perspektiva të reja për të kuptuar vrimat e zeza më masive, rolin e tyre në formimin e universit dhe arkitekturën kozmike që ata përcaktuan.

Për pesë vjet radioteleskopi MeerKAT , i vendosur në Afrikën e Jugut, ka mbajtur një sy në dhjetëra e dhjetëra pulsarë, pra yje jashtëzakonisht të dendur që rrotullohen me shpejtësi dhe që, me pulset e tyre të rregullta radio, veprojnë si orë natyrore që na lejojnë të zbulojmë variacione të vogla të shkaktuara nga kalimi i valëve gravitacionale.

“Për këtë arsye, MPTA përbën detektorin më të fuqishëm të valëve gravitacionale me frekuencë ultra të ulët në të gjithë hemisferën jugore”, vëren z. Federika (Federico) Abbate, nga INAF në Kalieri dhe një nga autorët e të tre artikujve.

“Ne jemi me fat që natyra na ka siguruar orë kaq të sakta të shpërndara në të gjithë galaktikën tonë, të ashtuquajturit pulsare”, shton znj. Kathrin Grunthal, nga Max-Planck-Institut für Radioastronomie dhe autorja e parë e një prej artikujve.

Duke përdorur MeerKAT, ajo shtoi, ne mund t'i gjurmojmë saktësisht këto objekte dhe të kërkojmë ndryshime të vogla në sjelljen e tyre të shkaktuara nga valët gravitacionale që rezonojnë nëpër univers.

“Në thelb, dëgjimi i zhurmës së valëve gravitacionale na lejon të përshtatemi me jehonat e ngjarjeve kozmike që kanë ndodhur gjatë miliarda viteve”, vëren z. Methji Maills (Matthew Miles), nga qendra kërkimore australiane e valëve gravitacionale OzGrav dhe Universiteti i Teknologjisë Swinburne, autori kryesor nga dy prej artikujve.

Gjithashtu për Caterina Tiburzi, e INAF e Kalierit dhe e bashkëpunimit Epta, marrësit e rinj MeerKAT me frekuencë të ulët do të jenë mjete të jashtëzakonshme për këtë qëllim.

Për z. Golam Shaifullah, nga Universiteti i Milanos-Bicocca, një nga autorët e hulumtimit, zbulimi i valëve gravitacionale në frekuenca në rendin nanohertz do të na lejojë jo vetëm të kërkojmë sisteme binare të formuara nga vrimat e zeza supermasive, por të hapim një dritare mbi fazat më të vjetra se formimi i Universit, si dhe mbi një sërë procesesh fizike ekzotike.

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit